พระยาธรรมลังกาเป็นเจ้าราชโอรสองค์ที่ 3 ในเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว เจ้าผู้ครองนครลำปาง กับแม่เจ้าจันทาราชเทวี และเป็นเจ้าราชนัดดา (หลานปู่) ในพระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง) (พระญาสุละวะฤๅไชยสงคราม) กับ แม่เจ้าพิมพาราชเทวี ซึ่งเป็นองค์ปฐมวงศ์ "ราชวงศ์ทิพย์จักร"

ในปี พ.ศ. 2317 เมื่อพระเจ้ากาวิละ ร่วมมือกับพระยาจ่าบ้านและสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ปลดปล่อยล้านนาจากอำนาจของพม่าได้สำเร็จ พระเจ้ากรุงธนบุรีได้สถาปนาพระยาจ่าบ้านเป็น "พระยาวิเชียรปราการ (บุญมา)" เจ้าเมืองเชียงใหม่ เจ้ากาวิละเป็นพระยานครลำปาง และแต่งตั้งเจ้าธรรมลังกาเป็นพระยาราชวงศ์เมืองนครลำปาง และได้เลื่อนอิสริยยศเป็น "พระยาอุปราชเมืองเชียงใหม่" ในปี พ.ศ. 2348
ต่อมาในปี พ.ศ. 2359 พระเจ้ากาวิละถึงแก่พิราลัย พระยาอุปราช (ธรรมลังกา) จึงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น "พระยาเชียงใหม่" เมื่อวันขึ้น 12 ค่ำ เดือน 9 เหนือ (ตรงกับวันที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2360) และอัญเชิญพระยาลำพูนคำฝั้น (พระอนุชา) มาเป็นพระยาอุปราช และให้พระยาอุปราชบุญมา เป็นพระเจ้าลำพูนไชยสืบแทน
พ.ศ. 2359 คราเสด็จไปเฝ้าพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เพื่อรับพระบรมราชโองการเป็นผู้ครองนครเชียงใหม่ ได้ถวายช้างเผือกแด่รัชกาลที่ 2 จึงได้รับสมัญญาว่า พระยาเชียงใหม่ช้างเผือก
พระยาธรรมลังกา ได้ทรงปกครองนครเชียงใหม่อย่างสงบสุข ตราบจนเมื่อวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 8 เหนือ พ.ศ. 2364 (ตรงกับวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2365) ได้ประชวร และได้ถึงแก่พิราลัยในวันรุ่งขึ้น รวมพระชนมายุ 77 พรรษา ทรงปกครองนครเชียงใหม่รวมทั้งสิ้น 6 ปี

##ราชโอรส ราชธิดา

พระยาธรรมลังกา มีเจ้าราชโอรสและราชธิดา รวม 17 พระองค์ อยู่ในราชวงศ์ทิพย์จักร มีพระนามตามลำดับ ดังนี้

เจ้าหญิงศรีปิมปา

พระเจ้ามโหตรประเทศ (นามเดิม เจ้าหนานมหาวงส์) เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 5 เป็นพระอัยกา (ตา) ในเจ้าจอมมารดาทิพเกสร ในรัชกาลที่ 5 และพระไปยกา (ตาทวด) ในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระยารัตนอาณาเขต (น้อยคำแสน) (นามเดิม เจ้าน้อยคำแสน) เจ้าเมืองเชียงราย

เจ้าอุปราช (หน่อคำ) เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่ - เจ้าปู่ใน "เจ้าไชยสงคราม (สมพมิตร ณ เชียงใหม่)" ซึ่ง "เจ้าไชยสงครามฯ" เป็นเจ้าปู่ใน ธวัชวงศ์ ณ เชียงใหม่, อดีตรัฐมนตรีฯ" และเป็นเจ้าตาทวดใน พ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร, อดีตนายกรัฐมนตรี และนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี

เจ้าน้อยพรหมา

เจ้าหนานอินตา

เจ้าน้อยมหาพรหม

เจ้าสุธรรมมา

เจ้าปทุมมา

เจ้าคำทิพย์ - ชายาเจ้าน้อยจักรคำ ณ เชียงใหม่ ราชโอรสในพระยาคำฟั่น ผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 3

เจ้าบัวคำ - รับราชการฝ่ายในเป็นเจ้าจอมใน ร.3 (ไม่มีพระราชโอรส พระราชธิดา)

เจ้าองค์ทิพย์

เจ้ากาบแก้ว

เจ้าบุญปั๋น - เจ้ามารดาใน "เจ้าหลวงมหาวงศ์ ณ เชียงใหม่, พระยามหิทธิวงศา เจ้าเมืองฝาง"

เจ้าเกี๋ยงคำ ตุงคนาคร - ชายา "เจ้าราชภาติกวงษ์ น้อยดวงทิพย์ ตุงคนาคร, เจ้าราชภาติกวงษ์นครลำพูน" เจ้านายราชวงศ์มังราย จากเมืองเชียงตุง ซึ่งอพยพเข้ามาอยู่นครเชียงใหม่ตั้งแต่ปี 2348 ได้รับพระราชทานนามสกุลจาก ร. 6

แม่เจ้าแก้วยวงคำ, เทวีใน เจ้าหลวงหนานสุยะ, พระยารัตนอาณาเขต เจ้าเมืองเชียงราย

เจ้าจันทร์เป็ง ณ เชียงใหม่

Cr.วิกิพีเดีย